Pożyczkodawca ostatniej szansy

Instytucja pożyczkodawcy ostatniej szansy jest ściśle związana z rolą banku centralnego. Bank centralny jako bank banków uczestniczy w rynku międzybankowym, m.in. poprzez przekazywanie środków finansowych bankom komercyjnym zagrożonym niewypłacalnością. Jeżeli żaden inny bank komercyjny nie udzieli pożyczki instytucji finansowej, może ona zwrócić się do banku centralnego. Oczywiście możliwość uzyskania pożyczki od centralnego banku przysługuje wyłącznie bankom. Zakłady ubezpieczeń, towarzystwa funduszy inwestycyjnych i inne instytucje finansowe nie mogą skorzystać z tej opcji. W Polsce funkcję pożyczkodawcy ostatniej instancji pełni Narodowy Bank Polski. NBP udziela kredytu lombardowego, który służy przede wszystkim pokryciu krótkoterminowego niedoboru gotówki. Bank centralny udziela kredytu lombardowego pod zastaw skarbowych papierów wartościowych bądź innych instrumentów dłużnych o podobnym stopniu ryzyka finansowego. Pożyczka z banku centralnego jest oczywiście niższa niż wartość zabezpieczenia. Różnica między wartością pożyczki a kwotą zabezpieczenia jest określana mianem haircut wynoszącego około 5 – 40%. Stopa kredytu lombardowego jest określana przez Radę Polityki Pieniężnej.